Afet bölgelerinde enkaz altındaki canlıların tespiti, arama kurtarma çalışmalarının en kritik aşamalarından biri. Bu zorlu süreçte yüksek hassasiyetli algılama sistemleri, hayat kurtarma süresini belirleyen en önemli unsurlar arasında. Bu alanda yerli ve milli çözümler geliştiren Quark Optical, Teknopark İstanbul’da faaliyet gösteren genç bir yüksek teknoloji girişimi. Şirketin kurucu ortağı Burak Şükrü Çetinkaya, geliştirdikleri ürünleri ve gelecek hedeflerini İstanbul Ticaret’e anlattı.
KURULUŞ FİKRİNİN DOĞUŞU
Quark Optical nasıl ortaya çıktı? Şirketin kuruluş hikayesini bizimle paylaşır mısınız?
Quark Optical, 2022 yılında TÜBİTAK 1512 desteğiyle kurulmuş ve Teknopark İstanbul’da faaliyet gösteren bir yüksek teknoloji girişimi. Şirketimiz elektro-optik ve akustik algılama sistemleri üzerine odaklanıyor. 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrasında, afet bölgelerinde enkaz altında canlı tespiti konusunda nasıl bir katkı sunabileceğimiz üzerine düşünmeye başladık. Bu süreçte akustik dedektör fikri ortaya çıktı ve ilk prototipimizi QRK SAR 1 modeliyle geliştirdik. Ardından teknolojimizi geliştirerek, daha yüksek hassasiyet ve performans sunan QRK SAR 6 modeline ulaştık.
TEKNOLOJİNİN KALBİNDE
QRK SAR 6’nın çalışma prensibini ve farkını nasıl tanımlarsınız?
QRK SAR 6, afet bölgelerinde enkaz altında canlı tespiti için geliştirilen yerli bir akustik dedektör. Cihaz, insan kulağının duyamayacağı kadar zayıf sesleri ve titreşimleri algılayarak bunları analiz ediyor ve kullanıcıya görsel olarak sunuyor. Sistem, kontrol ünitesi ve enkaz üzerine yerleştirilen akustik sensörlerden oluşuyor. Bu sensörler, enkaz altından gelebilecek vuruntu, nefes, hafif hareket gibi sesleri algılıyor. Toplanan veriler kontrol ünitesinde işleniyor ve ekranda osiloskop, spektrum veya spektrogram şeklinde görüntüleniyor. QRK SAR 6, uzun batarya ömrü, yüksek hassasiyet ve taşınabilir yapısıyla arama kurtarma ekiplerine güçlü bir çözüm sunuyor.
ASKERİ SINIF HİDROFON TEKNOLOJİSİ
Klasik yöntemlerle karşılaştırıldığında QRK SAR 6 nasıl bir avantaj sağlıyor? İleri teknolojilerden yararlanıyor musunuz?
Geleneksel yöntemlerde enkaz altındaki canlıları tespit etmek genellikle manuel dinleme, termal kamera veya hareket algılama yöntemlerine dayanır. Bu yöntemler çoğu zaman çevresel gürültüden etkilenir ve hassasiyet düşer. QRK SAR 6 ise askeri sınıf hidrofon teknolojisiyle insan kulağının duyamayacağı kadar zayıf sesleri algılayabilir. Böylece en küçük hareket veya nefes sesi dahi tespit edilebilir hale gelir. Şu anda sistemde yapay zeka kullanılmıyor; ancak cihazın topladığı yüksek çözünürlüklü akustik veri, bu teknolojilerin gelecekte entegre edilmesine zemin hazırlıyor.
KÜRESEL PAZARA AÇILAN YOL
Ürününüzün ticarileşme süreci ve uluslararası ilgi hakkında neler söylemek istersiniz?
QRK SAR 6, afet sonrası arama kurtarma çalışmalarında kullanılabilecek yerli ve taşınabilir bir akustik sistem olarak hem Türkiye’de hem de uluslararası alanda büyük potansiyele sahip. Özellikle artan doğal afetler, bu tür teknolojilere olan ihtiyacı artırdı. Ürünümüz AFAD ve belediye arama kurtarma ekipleri tarafından ilgiyle inceleniyor. Ayrıca Orta Doğu ve Avrupa’daki kurumlarla ön talep ve işbirliği görüşmeleri yürütüyoruz. Kısa vadede hedefimiz, QRK SAR 6’yı seri üretime geçirip yurt içindeki kullanımını yaygınlaştırmak; orta vadede ise Türk mühendisliğiyle geliştirilen bu teknolojiyi dünya çapında arama kurtarma ekiplerinin hizmetine sunmak.
SAVUNMAYA ODAKLANIYOR
Quark Optical’ı gelecekte hangi alanlarda göreceğiz?
Hedefimiz, teknolojimizi sadece arama kurtarma ile sınırlamayıp savunma ve güvenlik alanlarına da taşımak. Bu kapsamda, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından desteklenen ‘Sismik Akustik Canlı Tespit Sistemi (SATES)’ projemiz önemli bir dönüm noktası oldu. Bu projeyle akustik tespit teknolojimizi zorlu koşullarda çalışabilecek askeri ve sivil senaryolara uygun hale getiriyoruz. Uzun vadede ise akustik ve elektro-optik algılama sistemlerinde uluslararası rekabet gücüne sahip bir marka olmayı hedefliyoruz.
Girişimden markaya uzanan teknopark desteği
Teknopark İstanbul, Quark Optical’a nasıl bir katkı sağladı?
Teknopark İstanbul’da yer almak Quark Optical için sadece bir Ar-Ge ortamı değil, büyüme ve ticarileşme açısından da önemli bir fırsat oldu. Bu süreçte, Teknopark İstanbul Teknoloji Transfer Ofisi’nin (TTO) sağladığı proje danışmanlığı, fikri mülkiyet desteği ve fon yönlendirmeleriyle önemli ilerlemeler kaydettik. Ayrıca Quark Optical, Teknopark İstanbul Girişim Sermayesi Yatırım Fonu’ndan (GSYF) yatırım alan ilk firma olma başarısını elde etti. Bu yatırım, geliştirdiğimiz QRK SAR 6 ve SATES projelerinin ticarileştirilmesi sürecini hızlandırırken, yeni ürün geliştirme çalışmalarımıza da güçlü bir finansal ve kurumsal destek sağladı. Teknopark İstanbul’un sunduğu bu bütünleşik yapı sayesinde Quark Optical bugün yalnızca yerli bir teknoloji girişimi değil, Türkiye’nin savunma ve afet teknolojilerinde öncü bir yenilik merkezi haline gelmek için de çalışıyor.
