Başka bir gezegene gönderilecek ilk çift uydu görevi olan NASA'nın ESCAPADE (Kaçış ve Plazma Hızlandırma ve Dinamikleri Kaşifleri) uzay aracı, en geç 9 Kasım Pazar günü Florida, Cape Canaveral'dan fırlatılacak. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley tarafından yönetilen ve işletilen iki özdeş uzay aracı, Mars'ın manyetik alanlarını, üst atmosferini ve iyonosferini 3 boyutlu olarak haritalayacak ve Kızıl Gezegen'in benzersiz yakın uzay ortamının ilk stereo görüntüsünü sunmak için formasyon halinde uçacak.
Bulgular, bilim insanlarının Mars'ın atmosferini nasıl ve ne zaman kaybettiğini anlamalarına yardımcı olacak ve Mars'a ayak basan veya yerleşen insanları etkileyebilecek gezegen koşulları hakkında önemli bilgiler sağlayacak.
UC Berkeley Uzay Bilimleri Laboratuvarı'ndan (SSL) ESCAPADE baş araştırmacısı Robert Lillis, iyonosferin nasıl değiştiğini anlamanın, birbirimizle iletişim kurmak ve Mars'ta gezinmek için ihtiyaç duyulacak radyo sinyallerindeki bozulmaları nasıl düzelteceklerini anlamanın gerçekten önemli bir parçası olacağını belirtti.
RADYASYON TEHLİKESİ
2027'de Mars'a varacak olan uydu çifti, UC Berkeley'nin okul renklerinin onuruna Mavi ve Altın olarak adlandırıldı. Uydular, Berkeley kampüsünün üzerindeki tepelerde bulunan SSL Görev Operasyonları Merkezi'nden (MOC) çalıştırılacak.
Gezegenin manyetik alanlarını ve uzay hava koşullarına verdiği tepkileri haritalamak, Mars'ın ne Dünya gibi küresel bir manyetik alana ne de yüzeyini zararlı güneş fırtınalarından koruyacak kalın bir atmosferi olması nedeniyle hayati önem taşıyor. Sonuç olarak, yüzeyde yaşayan herkes, DNA'ya zarar veren ve kanser riskini artıran yüksek enerjili parçacık radyasyonundan kendini korumak zorunda kalacak.
Lillis, Samanyolu galaksisinden gelen bir arka plan radyasyon seviyesinin Mars'ta her zaman mevcut olduğunu, ancak geçen yıl NASA'nın Curiosity keşif aracının, bu ‘normal’ arka planın 100 gününe eşdeğer bir radyasyonu bir günde ileten yoğun bir güneş fırtınasını belgelediğini söyledi.
Lillis, Güneş fırtınalarını tahmin edebilmek için sistemi yeterince iyi anlayabilmek adına uzay hava durumu ölçümlerini yapacaklarını ve bu fırtınaların radyasyonunun Mars yüzeyinde veya yörüngede bulunan astronotlara zarar verebileceğini ifade etti.
MARS İÇİN YENİ ROTA
ESCAPADE, ana görevlerinin yanı sıra Mars'a yeni bir rota veya yörünge de geliştirecek. Geleneksel olarak Mars görevleri, yakıt tasarruflu Hohmann Transferi rotasını kullanırdı ve bu da fırlatmaları iki yılda bir gerçekleşen dar bir hizalanma penceresiyle sınırlıyordu.
ESCAPADE bunun yerine, öncelikle Güneş ve Dünya'nın çekim kuvvetlerinin eşit olduğu bir yer olan Lagrange noktasına gidecek ve 12 aylık yörüngede dönecek, ardından motorlarını ateşleyerek Mars'la buluşmak üzere yola çıkacak.
Lillis, gelecekte Mars'a yerleşmeyi planlıyorlarsa, her hizalanma sırasında yüzlerce hatta binlerce geminin yola çıkması gerekeceğini söyledi. ESCAPADE'in öncülüğünü yapacağı esnek yörünge, Dünya'nın sınırlı sayıda fırlatma rampası olması nedeniyle uzay araçlarının aylar süren fırlatmalara ve gezegen hizalanması sırasında Mars'a uçmadan önce ‘sıraya girmesine’ olanak tanıyabilir.
İKİ FARKLI BAKIŞ AÇISI
Lillis, uyduların Mars'a vardığında, "temelde aynı yörüngede, bir ipteki inci çifti gibi birbirlerini takip edecekleri" senkronize edilmiş daha düşük yörüngelere yerleşmelerinin yaklaşık yedi ay süreceğini söyledi.
Bu durumun bilimsel açıdan önemli olduğunu belirten Lillis, iki uzay aracıyla bu bölgelerden hızlı bir şekilde geçildiğinde, bölgelerin iki dakikadan 30 dakikaya kadar değişen zaman dilimlerinde nasıl değiştiğini izleyebileceklerini, bunun da çok dinamik bir sistemi daha önce hiç yapamadıkları bir şekilde karakterize etmelerini sağlayacağını ifade etti.
Görevin yardımcı baş araştırmacısı Shaoxui Xu, atmosferin uzaya kaçmasının atmosferin evrimine çok önemli bir katkıda bulunduğunu gösteren birçok çalışma olduğunu söyledi. ESCAPADE'in stereo bakış açısının, güneş rüzgarının farklı türdeki atmosferik kaçışları nasıl yönlendirdiğini anlamada önemli bir parça olduğunu ekledi.
