ABD’de Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin federal bütçe üzerinde anlaşamaması nedeniyle 1 Ekim’de hükümet kapanmıştı. Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun haftalık işsizlik başvuruları ile eylül ayı tarım dışı istihdam verileri açıklanamadı. Ekonomik verilerin kesilmesi, veri odaklı politika izleyen Fed için zorluk yaratıyor.
PİYASALARDA FED BEKLENTİLERİ GÜÇLÜ KALDI
Analistlere göre hükümetin kapanmasına rağmen para piyasalarında Fed’in ekim ve aralık toplantılarında faiz indirimlerine devam edeceğine yönelik beklentiler güçlü. 2026 yılına kadar en az iki ek faiz indirimi daha öngörülüyor.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, kapanmanın ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebileceğini söylerken, IMF Sözcüsü Julie Kozack da kapanmanın süresine ve yönetimine bağlı olarak etkilerin değişeceğini belirtti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ise veri akışının durmasının politika yapıcıları ve piyasaları “körlemesine hareket etmeye zorladığını” ifade etti.
Senato’da Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarıları yeterli oyu alamadı. Hükümetin yeniden açılması için gelecek hafta yapılacak yeni oylamalar yakından takip edilecek.
FED YETKİLİLERİNDEN TEMKİNLİ MESAJLAR
Fed Başkan Yardımcısı Philip Jefferson, kararlar için yeterli bilgiye sahip olduklarını söylerken, Dallas Fed Başkanı Lorie Logan faiz indirimlerinde dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee ise resmi istihdam verilerinin yayımlanmamasının karar sürecini zorlaştırdığını, kapanmanın uzun sürmesi halinde mevcut bilgilerle hareket edeceklerini ifade etti.
NEW YORK BORSASI POZİTİF SEYRETTİ
New York borsasında geçen hafta alıcılı bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 1,09, Nasdaq endeksi yüzde 1,15 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,10 yükseldi. Cuma günü 3 endeks tüm zamanların en yüksek seviyesine gördü.
Makroekonomik veri tarafında ABD'de özel sektör istihdamı eylül ayında 32 bin kişi azaldı. Piyasa beklentileri özel sektör istihdamının bu dönemde 52 bin kişi artması yönündeydi.
ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 50'ye düşerek beklentilerin altında kaldı.
S&P Global hizmet sektörü PMI verisi de eylülde bir önceki aya kıyasla 0,3 puan azalışla 54,2'ye indi.
ABD'de S&P Cotality Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, temmuzda yıllık bazda yüzde 1,7 artarak konut fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın devam ettiğini gösterdi.
Ülkede Conference Board Tüketici Güven Endeksi, eylülde 94,2 ile piyasa beklentilerinin altına düştü. ABD'de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 7 milyon 227 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
6 Ekim ile başlayacak haftada salı dış ticaret dengesi, çarşamba Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, toptan eşya stokları, cuma Michigan tüketici güven endeksi verileri takip edilecek.
AVRUPA BORSALARI POZİTİF SEYRETTİ
Avrupa borsaları geçen alış ağırlıklı seyrederken, yeni haftada Avrupa Merkez Bankası (ECB) BaşkanıChristine Lagarde'ın konuşması yakından takip edilecek.
Geçen hafta bölgede Rusya ile artan gerilimler yatırımcıların odağında kalmayı sürdürürken, Belçika Başbakanı Bart De Wever, büyük kısmı ülkesinde bulunan dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna'ya sağlanacak bir kredinin teminatı olarak kullanılması durumunda doğabilecek risklerin diğer ülkelerle paylaşılması gerektiğini söyledi.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, son aylarda Ukrayna'daki savaşın sonlandırılması için diplomatik girişimlerin arttığına değinerek, "Rusya acımasız saldırılarına devam ediyor. Artık herkes şunu açıkça anlamalı ki Rusya buna zorlanana kadar durmayacak ve sadece Ukrayna için değil, bugün hepimiz için bir tehdit oluşturuyor." dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Rusya'nın savaşı sürdürebilecek imkanlara sahip olduğunu ifade ederek, Avrupa ülkelerini Rusya'dan petrol satın almaktan vazgeçmeye çağırdı.
Rus dron ve jetlerinin Polonya, Romanya ve Estonya'nın hava sahalarını ihlal etmesinin ardından Danimarka'da da kritik askeri tesisler ve sivil havalimanları üzerinde tanımlanamayan dronların görünmesi yetkilileri olağanüstü önlemler almasına neden olmuştu.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD Başkanı Trump'ın Gazze'de ateşkese varılması amacıyla sunduğu barış planı açıklamasını memnuniyetle karşıladığını söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'de ateşkese varılması amacıyla sunduğu barış planına yanıt vermek için Hamas'ın 3-4 günü olduğunu belirtmişti.
Makroekonomik tarafta ise Avro Bölgesi'nde ağustosta yüzde 2 olan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 2,2'ye çıktı. Enflasyon, eylülde aylık bazda ise yüzde 0,1 oldu. Söz konusu veri eylül ayında ECB'nin hedefinden uzaklaştı.
Avro Bölgesi'nde mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ağustos ayında yüzde 6,3 seviyesine çıktı. Bugün Avro Bölgesinde açıklanacak üretici enflasyonu ve hizmet sektörü aktivitesi verilerinin bölgedeki ekonomik gidişat hakkında daha çok bilgi vermesi bekleniyor.
Almanya'da eylülde yıllık enflasyon yüzde 2,4'e çıktı. Ülkede enflasyon bu yıl art arda ikinci ay yükseldi. Piyasalarda beklenti yıllık enflasyonun eylülde yüzde 2,3'e yükselmesi yönündeydi. Ülkede enflasyon, aylık bazda ise yüzde 0,2 arttı.
Avrupa Birliği (AB) uyumlu Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) de eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 2,4 yükseldi.
Geçen hafta İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,18, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 1,43, Almanya'da DAX endeksi yüzde 2,73, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 2,68 yükseldi.
Gelecek haftanın veri takviminde pazartesi Avro Bölgesi'nde ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması, perakende satışlar, salı Almanya'da fabrika siparişleri, çarşamba Almanya'da sanayi üretimi, perşembe Avro Bölgesi'nde ECB toplantı tutanakları verileri yer alıyor.
ASYA BORSALARI ALIŞ AĞIRLIKLI SEYRETTİ
Asya borsalarında geçen hafta bazı borsaların kapalı olmasından dolayı işlem hacimleri düşük seyrederken, gözler gelecek hafta açıklanacak Japonya'da açıklanacak makroekonomik verilere çevrildi.
Fed'e yönelik artan faiz indirim beklentilerinin yanı sıra Güney Koreli teknoloji şirketi Samsung Electronics ve yarı iletken üreticisi SK Hynix'in OpenAI ile imzaladığı Stargate Programı kapsamındaki veri merkezleri için bellek çipleri tedarikine yönelik ön anlaşmalar da bölgedeki risk iştahını artırdı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, fiyat artışlarına yönelik "Enflasyon bankanın hedefine kalıcı olarak ulaşma yolunda." dedi. Ueda, ABD ekonomisinin gelecekteki seyrinin Japonya ekonomisini önemli ölçüde etkileyebileceğini kaydetti.
BoJ tarafından yapılan "tankan" anketine katılan firmalar, ülkede TÜFE'nin gelecek 12 aylık dönemde yüzde 2,4 artmasını bekliyor. Anket sonuçlarında ülkede imalat aktivitesinde artış öngörülürken, bu durumun enflasyonla mücadele eden BoJ'un para politikaları adımlarını etkilemesi öngörülüyor.
Anket sonuçlarına göre ülkenin önde gelen imalat sanayi üreticilerinde güvenin artmasıyla BoJ'un faiz artırabileceğine yönelik beklentiler güçlendi ve bu da Japonya borsasında satış baskısına neden oldu.
Bölgede geçen hafta açıklanan verilere göre, Japonya'da imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 48,5 oldu. Ülkede ağustos ayında işsizlik oranı yüzde 2,3'ten yüzde 2,6'ya yükseldi. Ülkede açıklanan hizmet sektörü PMI 53,3 ile aktivitede artışa işaret etti.
Bu arada Hindistan Merkez Bankası politika faizini beklentiler dahilinde yüzde 5,5'te tuttu.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,88, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 4,82 ve Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,91 artarken, Çin'de piyasaların tatil sebebiyle iki işlem gününde açık olduğu haftada Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,43 yükseldi.
Gelecek hafta çarşamba günü Japonya'da dış ticaret dengesi, cuma Japonya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri takip edilecek.
Pazartesi, salı ve çarşamba günleri Çin'de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak.
YURT İÇİNDE TCMB BAŞKANI KARAHAN'IN TBMM'DE YAPACAĞI SUNUM TAKİP EDİLECEK
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 2,62 azalışla 10.858,52 puandan kapandı.
Gelecek hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapacak. Karahan'ın, toplantıda, küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi, enflasyon ve para politikası çerçevesinde kapsamlı bir sunum gerçekleştirmesi bekleniyor.
TCMB'nin faiz kararları ile enflasyonla mücadeleye ilişkin gelişmelerin, toplantının öne çıkan başlıklarını oluşturacağı tahmin ediliyor.
TÜFE, eylülde aylık bazda yüzde 3,23, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,52 artış gösterdi. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 33,29, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 26,59 olarak kayıtlara geçti.
Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 41,6870'ten tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, salı TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yapacağı sunum, perşembe sanayi üretimi verileri takip edilecek.
