Chicago Üniversitesi’nden bilim insanları, bitkilerde bulunan karotenoid zeaksantinin bağışıklık fonksiyonlarını güçlendiren beklenmedik bir role sahip olduğunu bildirdi. Ekip, zeaksantinin özellikle CD8+ T hücrelerinin tümörle savaşma kapasitesini yükselttiğini ve bu sayede kanser immünoterapilerinin etkinliğini artırma potansiyeli taşıdığını ortaya koydu.
YENİ İŞLEV KEŞFİ
Çalışma, göz sağlığını destekleyen bir mikrobesin olarak bilinen zeaksantinin, bağışıklık sisteminde tümör karşıtı yanıtı güçlendiren farklı bir biyolojik işlev üstlenebildiğini gösterdi. Chicago Üniversitesi’nde Janet Davison Rowley Tıp Fakültesi Seçkin Hizmet Profesörü olan Jing Chen’in liderliğindeki laboratuvar, uzun süredir besinlerin bağışıklık hücreleri üzerindeki etkilerini inceliyordu; bu projede kapsamlı bir kan besinleri kütüphanesini tarayarak zeaksantini doğrudan CD8+ T hücresi aktivitesini artıran bileşik olarak belirledi.
T HÜCRESİ GÜÇLENMESİ
Araştırmacılar, zeaksantinin kanser hücreleriyle temas sırasında T hücresi reseptörü (TCR) kompleksini stabilize ettiğini ve güçlendirdiğini gözlemledi. Bu stabilizasyon, hücre içi sinyalleşmenin artmasına, daha güçlü T hücresi aktivasyonuna, yüksek sitokin üretimine ve sonuçta gelişmiş tümör öldürme performansına yol açtı. Mekanizma, TCR üzerinden yürüyen tanıma ve öldürme basamaklarını daha etkili hale getirerek immün yanıtın kalitesini yükseltti.
FARE MODELLERİNDE ETKİ
Diyetle verilen zeaksantin takviyesi, farelerde tümörlerin ilerlemesini yavaşlattı. Etki, tek başına uygulandığında anlamlıyken, bağışıklık kontrol noktası inhibitörleri ile kombine kullanıldığında belirgin biçimde güçlendi. Bu kombinasyon, tek başına immünoterapiye göre daha yüksek tümör karşıtı aktivite üretti ve immün tedavilere besinsel destek yaklaşımının çarpıcı bir örneğini sundu.
İNSAN HÜCRESİ SONUÇLARI
Ekip, bulguları insan sistemine taşımak için spesifik tümör antijenlerini tanımaya programlanmış insan T hücreleri üzerinde deneyler yaptı. Melanom, multipl miyelom ve glioblastoma hücre hatlarıyla yürütülen laboratuvar testlerinde, zeaksantin uygulaması bu tasarlanmış T hücrelerinin tümör hücresi öldürme yeteneğini artırdı. Sonuçlar, doğal T hücre tepkilerinin yanı sıra tasarlanmış T hücresi yanıtlarının da güçlenebileceğine işaret etti.
ERİŞİLEBİLİR TAKVİYE ADAYI
Zeaksantin, reçetesiz göz sağlığı takviyesi olarak yaygın şekilde bulunuyor; portakal biberi, ıspanak ve kara lahana gibi sebzelerde doğal olarak yer alıyor. Uygun maliyetli, geniş erişilebilir ve güvenlik profili iyi belgelenmiş olması, kanser tedavilerinde tamamlayıcı bir ajan olarak klinik testlere uygunluğunu artırıyor. Çalışma, dengeli beslenmenin bağışıklık sağlığı üzerindeki etkisini de vurguluyor; ekip, daha önce süt ve et kaynaklı transvaksenik asidin (TVA) de farklı bir mekanizma üzerinden T hücresi aktivitesini artırabildiğini göstermişti. Bulgular, bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinlerin tamamlayıcı bağışıklık faydaları üretebileceğine işaret ediyor.
KLİNİK YOL HARİTASI
Araştırmacılar, bulguların erken aşamada olduğunu ve sonuçların büyük bölümünün hücre kültürü ile hayvan modellerinden geldiğini belirtiyor. Zeaksantin takviyelerinin kanser hastalarında klinik sonuçları iyileştirip iyileştirmediğinin anlaşılması için prospektif klinik çalışmalara ihtiyaç var. Ekip, besinlerin bağışıklık sistemiyle moleküler düzeyde etkileşimlerini inceleyen beslenme immünolojisi yaklaşımının, güncel kanser tedavilerini daha etkili ve erişilebilir kılabilecek doğal bileşiklerin keşfini hızlandırabileceği görüşünde.
