Türkiye, milli uçak gemisi (MUGEM) programında kritik eşiği geçti. İnşa çalışmaları resmi olarak Ocak 2025’te başlayan geminin 2027-2028 yıllarında denize indirilmesi ve 2030’dan önce tam hizmete girmesi planlanıyor. İstanbul Tersanesi’nde inşa edilen yerli uçak gemisi, mevcut amiral gemisi TCG Anadolu’dan önemli ölçüde daha büyük olacak. Program kapsamında geminin ilk tasarımı 2024’te ortaya kondu, çelik kesimi Ocak 2025’te, sembolik kaynak ise Ağustos 2025’te yapıldı. İlerlemeyi hızlandırmak ve riski azaltmak amacıyla mega blok inşaatı birden fazla tersane arasında paylaştırıldı.
Türk Deniz Kuvvetleri Tasarım Proje Ofisi, yerli savunma şirketlerinin katkılarıyla TCG Anadolu’da yerlilik oranını yüzde 70’e çıkardı. MUGEM’de ise bu oranın yüzde 80’in üzerine yükseltilmesi hedefleniyor.
GÜVERTE TEST UÇUŞ RAMPASI
MUGEM’in uçuş güvertesi mimarisi, başlangıçta Kısa Kalkış Ama Tutuklanmış Kurtarma (STOBAR) düzeninde olacak. Pruvada modüler bir kayakla atlama rampası ve ikisi kalkış, biri iniş için olmak üzere üç pist bulunacak. Yerli bir mancınık üzerinde çalışmalar sürerken, geminin ilerleyen fazda Katapult Yardımlı Kalkış Ama Tutuklanmış Kurtarma (CATOBAR) konfigürasyonuna evrilebilmesi hedefleniyor. Bu çerçevede, Baykar ve TUSAŞ tarafından geliştirilen deniz uçakları için güverte simülasyon denemelerini mümkün kılacak test uçuş rampası da hazırlanıyor.
50 HAVA ARACI KAPASİTELİ
Boyut ve temel platform parametrelerinde MUGEM, 285 metre uzunluk, 72 metre genişlik, 10.1 metre draft ve 60 bin tonun üzerinde deplasman ile tanımlanıyor. Yaklaşık 800 kişilik mürettebat öngörülen gemi, 230 metre/27 bin ton sınıfındaki TCG Anadolu’dan belirgin biçimde büyük bir ölçeğe sahip. Hava kanadı planlamasında ilk konfigürasyonda 50’ye kadar uçak (yaklaşık 20’si güvertede, 30’u hangarda) bulunacak. Bayraktar TB3 SİHA, Kızılelma insansız muharip uçak sistemi, ANKA-3 ve Hürjet’in deniz versiyonu entegrasyon için onaylanan platformlar arasında. Gelecekte Kaan savaş uçağı seçeneği de değerlendirilebilecek.
MUGEM, insansız ve insanlı hava unsurlarını bir araya getirerek, sürekli devriye, gözetleme ve taarruz görevlerinde mürettebatlı sortilere bağımlılığı azaltacak. Modüler ski-jump’lı STOBAR güverte başlangıçta mancınıksız uçuşa imkan verirken, yerli mancınık ile kabiliyet seti genişletilecek. Tahmini 10 bin deniz mili menzil ve yaklaşık 50 hava aracı kapasitesi, gemiye Akdeniz ve Karadeniz’den Atlantik’e uzanan hatlarda yakıt ikmali yapmadan görev yapma esnekliği kazandırıyor. Bu varlık bileşimi, çekişmeli sularda sürekli gözetleme ve yüksek yoğunluklu görev risklerinin yönetimini kolaylaştırırken, yerli muharebe yönetimi ve beka sistemleri uzun soluklu operasyonları desteklemeyi amaçlıyor.
İKMALSİZ NEW YORK’A GİDİŞ-DÖNÜŞ
Tahrikte, her biri yaklaşık 23 MW güç üreten dört adet General Electric LM2500 gaz türbinini kullanan Kombine Gaz ve Gaz (COGAG) sistemi temel alınıyor. Düzen, 25 knot’ın üzerinde azami hız, 14 knot seyir ve yaklaşık 10 bin deniz mili dayanıklılık sağlayarak Türkiye-New York gidiş-dönüş menzilini yakıt ikmali olmaksızın mümkün kılıyor. Hidrodinamik optimizasyon ile yakıt tüketiminde yaklaşık yüzde 1.5’lik iyileşme ve su altı akustik emisyonlarında azalma hedefleniyor. Bu ayarlar deniz tutuşu, denge ve manevra kabiliyetinde artışla birlikte akustik gizlilik ve verimlilik kazancı getiriyor.
YERLİ SAVUNMAYLA DONATILACAK
MUGEM’in silah ve sensör paketi tamamen yerli üretim mimarisine dayanıyor: 32 hücreli MIDLAS VLS, Hisar ailesi ve ileride SİPER ile savunma/taarruz füze atımı, dört Gökdeniz CIWS ve altı Aselsan STOP 25 mm uzaktan komutalı silah istasyonu ile yakın alan/su üstü asimetrik tehdit savunması. ÇAFRAD faz dizili radarın 750 km’ye uzanan tespit kabiliyeti ve elektro-optik gözetleme sistemleri, entegre sonar ve su altı karşı tedbirleri, ayrıca elektronik harp (destek ve taarruz) katmanları, hava-su üstü-su altı spektrumunda katmanlı savunma doktrinini tamamlıyor.
BENZERİ GEMİLER
Yerli uçak gemisi MUGEM, 285 metre uzunluğu, 60 bin ton tam yük ve başlangıçta STOBAR modunda 50 uçağa kadar (genellikle 20 güvertede, 30 hangarda) hava kanadıyla Çin’in Liaoning–Shandong ikilisi ve Rusya’nın Amiral Kuznetsov’uyla benzer deplasman bandında konumlanıyor.
ÜST SEVİYE GÜVENLİK
Türkiye’nin ilk yerli uçak gemisi MUGEM gemi-içi güç ve beka mimarisinde 40 MW elektrik üretim kapasitesi (yaklaşık 3 bin evin enerji ihtiyacı) uçuş operasyonları ve yüksek talep gören muharebe sistemlerine güvenilir besleme sağlıyor. 6.6 kV yüksek voltaj dağıtımı kritik yükleri desteklerken, KBRN aşırı basınç sistemi kirli havanın bölmelere girişini engelleyecek. Şekillendirici/emici malzeme kullanımıyla radar kesit alanı düşürülüyor. Gövde, su altı/su üstü/iç patlamalardan kaynaklanan şoklara karşı güçlendiriliyor. MUGEM’in hizmete girmesiyle Türk Deniz Kuvvetleri’nin en büyük gemisi, karma insanlı-insansız hava filosunu taşıyarak Mavi Vatan deniz stratejisinde bölgesel sulardan uzak deniz alanlarına uzanan kuvvet projeksiyonu kabiliyetinin merkezinde konumlanacak.
