Hatasız bir kuantum süper bilgisayarı geliştirme yarışında yarışan IBM, en doğrudan rakiplerinden farklı bir yol izleyerek, ‘Nighthawk’ ve ‘Loon' adlı iki yeni kuantum bilgisayarını tanıttı. Bu bilgisayarlar, şirketin yaklaşımını doğrulayabilir ve bu cihazların yeni neslini gerçekten kullanışlı hale getirmek için gereken yenilikleri sağlayabilir. IBM'in kuantum süper bilgisayar tasarımı modüler bir yapıya dayanıyor ve farklı kuantum bilgisayar birimleri içinde ve arasında süperiletken kübitleri birbirine bağlamanın yeni yollarını geliştirmeye odaklanıyor.
'İMKANSIZ' DENİLENİ BAŞARDILAR
IBM'den Jay Gambetta, şirketin bu tasarımı ilk kez piyasaya sürdüğünde bazı araştırmacıların bu bağlantıların pratikliğini sorguladığını belirtti. Gambetta, insanların IBM ekibine bunun teoride kalacağını ve gerçekleştiremeyeceklerini söylediklerini, ancak şimdi bunun yanlış olduğunu gösterdiklerini ifade etti.
Loon'da her kübit altı başka kübite bağlı ve bu bağlantılar ‘düzlemi kırarak’ dikey olarak da hareket edebiliyor; bu, şimdiye kadar hiçbir süperiletken kuantum bilgisayarının sahip olmadığı bir yetenek. Nighthawk ise kübitler arasında dört yönlü bağlantıya sahip.
YÜZDE 30 DAHA KARMAŞIK
Bu artan bağlantının, mevcut kuantum bilgisayarlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan bazılarının üstesinden gelmede kilit rol oynayabileceği, hesaplama güçlerini artırabileceği ve hata yapma eğilimlerini ortadan kaldırabileceği belirtiliyor. Gambetta, Nighthawk ile yapılan ön testlerin, şirketin en çok kullanılan kuantum bilgisayarında çalışanlardan yüzde 30 daha karmaşık kuantum hesaplama programlarını çalıştırabildiğini gösterdiğini söyledi. Bu artan karmaşıklığın, kuantum bilgisayarlar için daha fazla uygulamaya yol açması bekleniyor.
KUTSAL KASE: HATASIZ KÜBİT
Endüstrinin ‘kutsal kasesi’, hataya dayanıklı olan ve ‘mantıksal kübitler’ olarak adlandırılan kübit grupları oluşturabilmek. IBM, bu grupların Google gibi rakiplerinin yaklaşımlarından daha küçük olmasını gerektiren bir yöntemi savunuyor. Bu yöntem, IBM'in milyonlarca kübit üretmenin getirdiği maliyet ve mühendislik zorluklarından kaçınarak hatasız hesaplamalar elde etmesini sağlayabilir. Ancak bu yöntem, Gambetta'nın Loon'da başarıldığını belirttiği türden, kübitler arasında bol miktarda bağlantı olmadan işe yaramıyor.
'SİHİRLİ BİR FORMÜL DEĞİL'
Avustralya'daki Sidney Üniversitesi'nden Stephen Bartlett, yeni cihazların daha fazla test edilmesi ve kıyaslanması gerektiğini söylerken, artan kübit bağlantısının heyecan verici olduğunu belirtti. Bartlett, bunun "gerçekten yararlı algoritmalar için gereken boyuta ölçeklendirmedeki tüm sorunları çözen sihirli bir formül olmadığını, ancak yine de bu yönde atılmış önemli bir adım" olduğunu ifade etti.
Ancak önümüzde hâlâ mühendislik ve fizik zorlukları var. IBM'den Matthias Steffen, ekibin artık her kübitin ‘tutarlılık süresini’ (hesaplamalar için kullanışlı bir kuantum durumunda kaldığı süre) artırmak için de çalışacağını söyledi. Ekip ayrıca, hesaplamalar devam ederken bazı kübitleri sıfırlamanın yollarını da geliştiriyor. Şirket, 2026 yılında Loon ve Nighthawk'ın testlerinden elde edilecek bilgilerle modüler bir kuantum bilgisayarı piyasaya sürmeyi planlıyor.
