ABD Başkanı Donald Trump’ın Kongre’de kabul edilen geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla federal hükümetin 43 gün süren kapanması sona erdi. Bu gelişme piyasalarda olumlu karşılanırken, kapanma döneminde ertelenen makroekonomik verilerin oluşturacağı belirsizlikler analistler tarafından dikkatle izleniyor. Veri akışının kesintiye uğraması, enflasyon ve istihdam tarafında risk algısını artırırken ekonomik görünüm tahminlerini de zorlaştırıyor.
Bu ortamda Fed’in “bekle-gör” yaklaşımına yönelebileceği beklentileri öne çıkarken, Fed yetkililerinden gelen açıklamalar yakından takip edildi. Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerine karşı olduğunu yineleyerek enflasyonun halen yüksek seyrettiğini ve ilave gevşemenin soğuyan iş gücü piyasasına anlamlı bir katkı sağlamayacağını belirtti. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da aralık toplantısında yeni bir faiz indirimine destek vermenin zor olacağını ifade etti.
,
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan 2025’te duyurduğu küresel “karşılıklı tarifeler” paketinin kapsamını daraltan yeni bir kararname imzaladı. Karar doğrultusunda ABD’de yeterli miktarda üretilmeyen belirli tarım ürünleri gümrük vergilerinden muaf tutuldu.
Beyaz Saray, kararın son dönemde yapılan ticaret ve yatırım anlaşmalarındaki ilerleme ile iç talep ve üretim kapasitesi değerlendirilerek ABD ekonomisini ve ulusal güvenliği güçlendirme amacıyla alındığını açıkladı.
Analistler, Amerikan tüketicilerinin yüksek gıda fiyatlarına yönelik artan kaygıları nedeniyle tarife kapsamındaki temel gıda maddelerinin de bulunduğu 200’den fazla üründe gümrük vergilerinin geri çekildiğini belirtti.
Hükümet kapanmasının etkisiyle bazı ekonomik göstergelerin geç yayımlanacak olması, analistler tarafından risk unsuru olarak değerlendiriliyor. Veri toplamadaki boşlukların raporlarda eksikliğe veya güvenilirlik sorunlarına yol açabileceği ifade edilirken, açıklanacak verilerin fiyatlamalar üzerindeki etkisinin yüksek olacağı belirtiliyor.
Çin tarafında, ABD ile tarife gerilimi ve ekonomik anlaşmazlıkların yarattığı belirsizlik nedeniyle üretim, tüketim ve yatırımlardaki ivme kaybı ekim ayında da devam etti.
Ulusal İstatistik Bürosunun (UİB) açıkladığı verilere göre, ekimde sanayi üretimi yüzde 4,9, perakende satışlar yüzde 2,9 artarken, sabit sermaye yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 düştü.
Üretim ve tüketimin artış ivmesi önceki aylara kıyasla azalmayı sürdürdü.
Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,8 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, ekimde yıllık bazda yüzde 4,9 artarken eylüldeki yüzde 6,5'lik artışın gerisinde kaldı.
Jeopolitik tarafta ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılması planlanan zirvenin hazırlık sürecini ele almaya hazır olduklarını bildirdi.
Ancak savaşın sürmesi ve enerji altyapısına yönelik saldırılar, enerji arzına ilişkin endişeleri canlı tutmaya devam ediyor.
Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, gün içinde yüzde 4,15 seviyesinden tamamlanırken dolar endeksi yüzde 0,3 azalışla 99,3'e indi.
Değerli metaller, tamamlanan haftada Fed'in aralıkta faiz indireceği beklentilerini güçlendirmesiyle paladyum hariç pozitif bir seyir izlese de ABD hükümetinin yeniden açılması ve Fed yetkililerinin şahin açıklamaları sonrasında kazanımlarının bir kısmını geri verdi.
Altının ons fiyatı da tamamlanan haftada son iki haftanın zirvesi olan 4 bin 245 dolar seviyesine yükseldikten sonra Fed'in faiz indirimine yönelik beklentilerin zayıflamasıyla haftayı 4 bin 85 dolardan tamamladı.
Analistler, altının dolar endeksinin zayıflaması ve Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerle güçlü bir performans sergilediğini ancak ABD hükümetinin yeniden açılması ve Fed'in agresif indirimlere gitmeyebileceği beklentilerinin güçlenmesiyle kazançlarının bir kısmını geri verdiğini kaydetti.
Gümüşün ons fiyatı da altına paralel hareket ederken arz sıkıntısı endişelerine ilişkin haber akışı gümüşü pozitif yönde destekleyen bir diğer unsur oldu.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, gümüşte yüzde 4,6, altında yüzde 2, paladyumda yüzde 1,8 değer kazanırken, platinde yüzde 0,1 değer kaybetti.
Baz metallerde ise tamamlanan haftada fiyatlar üzerindeki etken unsur Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri ve ABD'de kapanmanın sonlanması oldu.
ABD'de hükümet kapanışının sona ereceğine yönelik beklentiler ve Çin’de deflasyonun hafiflediğini gösteren veriler hafta başında fiyatlara olumlu yansırken Çin’in zayıf sanayi ve yatırım verileri talep endişelerini artırarak fiyatlamalar üzerinde baskı yarattı.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında çinkoda yüzde 1,6, nikelde yüzde 0,9 değer kaybederken bakırda yüzde 2, kurşunda yüzde 0,8, alüminyumda yüzde 0,1 arttı.
Petrol fiyatlarında tamamlanan haftada, yatırımcıların odağı arz ve talep dengesine ilişkin gelişmelerde kalırken Brent petrol haftayı jeopolitik endişelerin etkisiyle pozitif bir seyirle tamamladı.
ABD'deki ham petrol stoklarındaki artış, küresel arzın mevcut yakıt talebini fazlasıyla karşıladığı yönündeki endişeleri güçlendirirken jeopolitik gerginliklerin arz sıkıntısına yol açabileceği beklentileri fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
Rusya-Ukrayna Savaşı küresel enerji arzına ilişkin belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya'nın barış istediğini ancak Ukrayna müzakere kapısını kapattığı için "özel askeri operasyonu" sürdüreceklerini söyledi.
Bununla birlikte, Ukrayna'nın Karadeniz'deki Novorossiysk Limanı'ndaki bir petrol deposuna düzenlediği insansız hava aracı saldırısının ardından haftanın son işlem gününde arz endişelerinin artması da fiyatlardaki yükselişi destekleyen bir diğer unsur olarak öne çıktı.
Öte yandan, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD'de beklentilerin üzerindeki stok artışı ise arz fazlası endişelerini gündeme getirerek fiyatları aşağı yönlü baskıladı.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta yaklaşık 6 milyon 400 bin varil artışla 427 milyon 600 bin varil seviyesine çıktığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 1 milyon 700 bin varil artacağı yönündeydi.
EIA'nın yayımladığı "Kasım 2025 Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu", ABD'de ham petrol üretiminin artacağına işaret ederek fiyatları baskılayan bir diğer unsur oldu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) günlük ham petrol üretimi ise ekimde önceki aya göre 33 bin varil artarak 28 milyon 460 bin varile yükseldi.
OPEC, 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin küresel petrol talebi artış öngörülerini değiştirmedi. Buna göre, talebin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük 1 milyon 300 bin varil artarak 105 milyon 140 bin varile ulaşması bekleniyor.
Analistler, Orta Doğu'daki jeopolitik gerginliğin sınırlı da olsa azalmasına karşın ABD ile müttefiklerinin Rus petrolüne yönelik yaptırım ve tavan fiyat uygulamalarının etkilerinin yatırımcıların odağında kalmaya devam ettiğini kaydetti.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,5 artarken New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 5,8 değer kazandı.
Tarım emtialarındaki fiyatlamalarda tamamlanan haftada karışık bir seyir izlendi.
Arjantin, Brezilya, Hindistan ve Çin gibi ana üretici ülkelerden gelen yüksek rekolte tahminleri buğday ve mısır başta olmak üzere fiyat artışlarını törpülerken ABD’den gelen güçlü ihracat verileri fiyatları yukarı taşıdı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 1,9, buğdayda yüzde 2,5, mısırda yüzde 3,9 ve soya fasulyesinde yüzde 0,5 arttı.
Yıl boyunca Brezilya’daki kuraklık ve ihracat kısıtlamaları nedeniyle rekor seviyelere tırmanan kahve fiyatları, ABD yönetiminin seçim öncesi enflasyonla mücadele adımı olarak kahve ithalat vergilerini kaldıracağını açıklamasıyla geri çekildi. Kakao fiyatları da ABD’nin kakao ürünlerine yönelik tarifeleri kaldırma planını duyurmasının ardından değer kaybetti.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 2,9 değer kaybederken pamukta yüzde 0,8, şekerde yüzde 5,3 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 11,6 azalışla tamamladı.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, yaptığı değerlendirmede, "ABD ekonomisinden iyi veriler geliyordu. Bu da dolar endeksinin güçlenmesine yol açmıştı." dedi.
Gümüşteki son toparlanmanın aslında en büyük etkenlerinden bir tanesinin dolar endeksinde daha sonra görülen gerileme olduğunu belirten Ergezen, "Tabii burada özellikle ABD-Çin arasında hala tarife savaşlarının devam ediyor olması, bir miktar yumuşamaya rağmen jeopolitik risklerin sürmesi ve merkez bankalarının altın alımları burada genel olarak kıymetli metalleri de desteklemeye devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
