Çin, Dubai Airshow 2025’te yeni büyük ölçekli insansız hava aracı Wing Loong X’i tanıttı. Yeni modelin, tamamen otonom denizaltı savunma harbi (ASW) gerçekleştirebilen ilk İHA olduğu bildiriliyor.
UZUN SÜRE HAVADA KALMA
Wing Loong X’in kanat açıklığının 20 metrenin üzerinde olduğu ve küçük bir iş jeti boyutuna ulaştığı belirtildi. İHA, 40 saate kadar otonom uçuş yapabiliyor ve 10.000 metre irtifaya çıkabiliyor. Bu süre, deniz darboğazlarında iki gün boyunca kesintisiz dinleme faaliyetleri yapılmasına imkân tanıyor.
SONAR ŞAMANDIRASI YETENEĞİ
Yeni modelin öne çıkan özelliklerinden biri sonar şamandırası konuşlandırabilmesi. Bu sensörler, su altında denizaltı tespiti için kullanılıyor ve bugüne kadar yalnızca insanlı uçaklarda bulunuyordu. Çin’in açıklamalarına göre Wing Loong X, bıraktığı şamandıralardan gelen akustik verileri yapay zekâ kullanarak analiz edebiliyor, hedef sınıflandırabiliyor ve hafif denizaltı savar torpidolarıyla saldırı gerçekleştirebiliyor.
OTONOM TAKİP VE SALDIRI
Raporlara göre İHA, yalnızca tespit sürecini değil, sonrasında takip ve angajmanı da otonom olarak yürütebilecek kapasiteye sahip. Aynı anda 20–50 adet İHA’nın havalanabilmesi durumunda, tartışmalı sularda denizaltıların sürekli tespit riskiyle karşılaşacağı ifade ediliyor. Bu durumun, ABD ve müttefik denizaltılarının operasyonel uyum gereksinimini artırabileceği değerlendiriliyor.
YAPAY ZEKÂ TARTIŞMASI
Uzmanlar, denizaltı tespitinde yapay zekâ kullanımının yanlış pozitiflere açık olduğunu ve bu alanda insan operatörlerin kritik rol oynadığını hatırlatıyor. Radar, sonar, kızılötesi ve elektronik istihbarat verilerinin birlikte analiz edilmesi gerektiği; gerçek hedeflerle hatalı sinyallerin ayrımının zor olduğu vurgulanıyor. Çin’in bu zorlukları ne ölçüde aşabildiği ise doğrulanmayı bekliyor. Army Recognition’ın belirttiği üzere Çin, bazı teknolojileri işlevsellikleri tam kanıtlanmadan önce sergilemesiyle biliniyor.
