Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede bu yıl denetim ve veri analiz kapasitesini daha da artırdı. Vergi incelemeleri, e-İnceleme Sistemi üzerinden dijital ortamda yürütülürken, riskli alanlar çok kaynaklı veriler ve yapay zeka destekli programlarla tespit edildi. Saha denetimleri ise yıl boyunca yoğun şekilde sürdü.
50 BİN MÜKELLEF İNCELENDİ: 220 MİLYAR LİRA CEZA
Bakanlığın açıkladığı verilere göre, bu yılın ilk 10 ayında yaklaşık 50 bin mükellef detaylı şekilde incelendi. Bu incelemelerde önerilen vergi ve ceza toplamı 220 milyar lirayı geçti. Ayrıca e-İnceleme Sistemi kapsamında 83 bin izaha davet işlemi yapılırken 6 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
1,1 MİLYON SAHA DENETİMİ YAPILDI
Geçen yıl başlatılan “Beyanname Gözetim Programı” ile kurumlar vergisi beyannameleri mercek altına alındı. Bu kapsamda 40 bin mükelleften 17 bin 437’si matrahlarını toplam 32 milyar lira artırdı.
“Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” ile daha önce gelir bildirmeyen 10 bin şirket ortağı riskli mükellef olarak belirlenirken 2 bin 843 kişi toplam 15 milyar lira matrah artışı yaptı.
Gayrimenkullerin gerçek alım satım bedellerini tespit etmeye yönelik Mekansal Veri Analizi Programı ile son 6 ayda ilave 1,2 milyar lira harç beyan edilerek ödendi.
Belge düzeni ve KDV oranlarının kontrolü için 2024’te 1 milyon 125 bin saha denetimi yapılırken, 2025'in ilk 9 ayında bu sayı 1 milyon 110 bin olarak kaydedildi.
2024’te yasalaşan hasılat tespiti uygulaması kapsamında ise yılın 9 aylık döneminde 253 bin denetim gerçekleştirildi.
473 BİN MÜKELLEF İLK KEZ BEYANNAME VERDİ
Beyanname sayılarında ve beyan edilen gelirlerde dikkat çeken artış yaşandı.
2024 yılına ilişkin kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazançlara yönelik beyanname sayısı yüzde 24 artışla 2 milyon 248 bine çıktı. Hesaplanan vergi ise iki katına yükseldi.
Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verdi.
Gayrimenkul sermaye iradı mükellef sayısı 2022’de 2 milyon 250 bin iken Eylül 2025 itibarıyla yaklaşık 1 milyon artışla 3 milyon 200 bine ulaştı.
Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı gelir vergisi mükelleflerinin beyanname sayısı 2,7 milyonu aşarken beyan edilen vergi tutarı yüzde 90 artarak 143,7 milyar liraya yükseldi.
Gelir vergisi beyanname sayısı 2022’de 3,8 milyon, 2023’te 4,4 milyon olurken, 2024’te 5 milyona ulaştı. Program süresince her yıl hesaplanan vergi iki katına çıktı.
YENİ DENETİM STANDARTLARI YAYIMLANACAK
Mükellef haklarının korunması amacıyla vergi incelemelerinde uygulanacak denetim standartlarına ilişkin çalışmalar da tamamlandı. Bu standartların gelecek günlerde yayımlanacağı belirtildi.
