istanbul-ticaret-gazetesi
istanbul-ticaret-gazetesi

ABD'nin ‘Stargate’ine karşı Çin’in yapay zeka planı ortaya çıktı

Çin, Yangtze üzerindeki Wuhu ‘Veri Adası’ dahil yeni tesislerle yapay zeka altyapısını yeniden düzenliyor. Huawei–China Telecom ağıyla parçalı işlem gücü tek kümede birleştirilecek. ABD kısıtları nedeniyle GPU tedariki sıkışık; yerel yönetimler çip sübvansiyonu ile yatırımı hızlandırıyor.

Giriş: 22.09.2025 - 16:53
Güncelleme: 22.09.2025 - 16:53
ABD'nin ‘Stargate’ine karşı Çin’in yapay zeka planı ortaya çıktı

Yangtze Nehri’ndeki 760 dönümlük ada, pirinç tarlalarından dev sunucu çiftliklerine dönüştürülüyor. Wuhu’da konumlanan bu ‘Veri Adası’, Huawei, China Telecom, China Unicom ve China Mobile’ın işlettiği dört yeni yapay zeka veri merkezine ev sahipliği yapıyor. Financial Times haberine göre, bölge, Şanghay–Hangzhou–Nanjing–Suzhou hattındaki yoğun kullanıcı tabanına çıkarım (inference) hizmeti verecek; kuzeyde Ulanqab–Pekin–Tianjin, güneyde Guizhou–Guangzhou, batıda Qingyang–Chengdu–Chongqing kümeleriyle birbirini tamamlayacak. Yerel idareye göre 15 şirket, şehir geneline yayılan projelere toplam 270 milyar RMB ( 37 milyar dolar) yatırım yaptı.


KAYNAK ÖNCELİĞİ STRATEJİSİ

Washington’un ihracat kontrolleriyle üst seviye Nvidia GPU’larına erişimi kısıtlanan Pekin, kıt bilgi işlem gücünü azami ekonomik çıktı için önceliklendirme yaklaşımına geçti. Plan; batıdaki enerji ucuz, kullanıcı seyrek bölgelerdeki mevcut veri merkezlerini eğitim odaklı kullanırken, nüfus merkezlerine yakın yeni çiftlikleri çıkarıma tahsis ediyor. Böylece gecikme düşürülürken kullanıcı deneyimi hızlanıyor. Yerel sübvansiyonlar da devrede: Wuhu’da yapay zeka çip tedarik maliyetinin yüzde 30’una kadar destek sağlanarak yatırım cazibesi artırılıyor.

ABD'nin ‘Stargate’ine karşı Çin’in yapay zeka planı ortaya çıktı


PARÇALI GÜCÜ BİRLEŞTİRME

Pekin, China Telecom ve Huawei’nin taşıyıcı sınıfı transponder–anahtar–yönlendirici–yazılım bileşenlerini kullanarak çoklu sahalardaki işlemcileri tek bir mantıksal kümede birleştirme hedefini koydu. Bu yaklaşım, bulut sağlayıcıların çok bölgeli yedeklilik şemasını taklit ediyor; batıda eğitim, doğuda çıkarım süreçleri ortak havuzdan besleniyor. Huawei, yeni UB-Mesh ağıyla görev dağıtımını optimize ederek LLM eğitim verimliliğini iki katına çıkarabildiğini ileri sürüyor.


ZİNCİRİN ZAYIF HALKASI

ABD’nin kısıtları, Çin’de üst düzey GPU tedarikini zora soktu. Huawei ve Cambricon gibi yerli tasarımlar kapasite kısıtları nedeniyle boşluğu tam dolduramazken, pazar bazı yerlerde aracı ağları üzerinden donanım temini arıyor. Nvidia ise kısıtlı ürünlerle kurulan veri merkezlerinin teknik ve ekonomik açıdan sürdürülebilir olmadığını, bu ürünlere destek/onarım verilmeyeceğini vurguluyor. Öte yandan, 2022’de hızla kurulan uzak bölge tesislerinde uzmanlık ve müşteri eksikliği yüzünden donanımın atıl kaldığı durumlar görülüyor; yerel yönetimler GSYH hedefleri nedeniyle varlıklardan vazgeçmek istemiyor.


ÖLÇEK VE VERİMLİLİK

Sektör analizi, çok sayıda küçük/yaşlı merkezin tek bir büyük/modern tesis kadar verimli olmadığını hatırlatıyor; ölçek ekonomisi belirleyici. Bununla birlikte, sunucuları taşımak yerine yükü ağla taşımak kısa vadede en uygulanabilir çözüm olarak öne çıkıyor. Bu dağınık pazarda bağlantısallık tabanlı konsolidasyon, hem enerji verimliliği hem kaynak kullanım oranı için kritik bir ara basamak.

ABD'nin ‘Stargate’ine karşı Çin’in yapay zeka planı ortaya çıktı


BÖLGESEL HESAP DENGESİ

Epoch AI’ye göre ABD küresel compute’un yüzde 75’ine sahipken Çin yüzde 15 düzeyinde. Wuhu gibi çıkarım odaklı merkezler, yüksek nüfus yoğunluğu ve uygulama yakınlığıyla hizmet kalitesini artırmayı, batıdaki eğitim odaklı merkezler ise enerji maliyeti avantajıyla büyük modelleri büyütmeyi hedefliyor. Amaç, tedarik baskısı altındaki çip havuzunu iş yüküne göre katmanlayıp verimi yükseltmek.