ABD'de federal hükümetin rekor kıran kapanmasının ikinci ayına girmesiyle birlikte, havacılık sektöründe benzeri görülmemiş bir adım atıldı. Federal Havacılık İdaresi (FAA), önümüzdeki haftadan itibaren gündüz saatlerinde yapılacak tüm roket fırlatmalarını durdurma kararı aldı.
FAA, ciddi personel sıkıntısı çeken ülkenin hava trafik sistemindeki baskıyı azaltmak amacıyla sefere elverişli hava sahasına erişimi kısıtlayan acil bir emir yayınladı.
10 Kasım TSİ 06:00'dan (11:00 GMT) itibaren geçerli olacak yasağa göre, ticari uzay fırlatmalarına yalnızca TSİ 22:00 (03:00 GMT) ile TSİ 06:00 (11:00 GMT) arasındaki gece saatlerinde izin verilecek.
KALİFORNİYA VE FLORIDA ETKİLENDİ
FAA yetkilileri, kısıtlamaların ülke çapındaki gecikmeler artarken, özellikle yoğun fırlatma trafiğine sahip Florida ve Kaliforniya'daki hava sahası kısıtlamalarını en aza indirmeye yardımcı olmak amacıyla getirildiğini açıkladı.
Yeni düzenleme, öncelikle Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi ve Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu ile Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri İstasyonu'nu etkiliyor. Bu sokağa çıkma yasağı, ticari sağlayıcılar için tüm gündüz fırlatma aralıklarını fiilen iptal ediyor.
KRİTİK GÖREVLER RİSK ALTINDA
Kararın zamanlaması, ABD fırlatma programının şimdiye kadarki en yoğun temposunda olduğu bir döneme denk geldi. Lider konumdaki SpaceX, bu yıl 140'tan fazla Starlink görevi gerçekleştirdi. Şirketin şimdi tüm fırlatma hızını yalnızca gece uçuşlarına uygun olacak şekilde ayarlaması gerekecek.
United Launch Alliance (ULA) ve Blue Origin gibi diğer sağlayıcılar da kesintilerle karşılaşacak. ULA'nın ViaSat-3 F2 uydusunu taşıyan Atlas V görevi, bu hafta roket sorunları nedeniyle iki kez iptal edilmişti ve FAA'nın yeni emriyle bir sonraki girişimin ertelenmesi muhtemel görünüyor.
Son teslim tarihine yetişmeye çalışan görevlerden biri de, Rocket Lab tarafından geliştirilen ve Blue Origin'in New Glenn roketiyle 9 Kasım'da fırlatılması planlanan NASA'nın ESCAPADE Mars göreviydi. Görev son anda iptal edildiyse, yeni kısıtlamalar kaldırılıncaya kadar başka bir fırlatma şansı bulamayabilir.
PERSONEL MAAŞ ALAMIYOR
FAA emri, on binlerce federal çalışanın ücretsiz izne çıkarıldığı veya maaşlarının ödenmediği bir dönemde geldi. NASA'da iş gücünün yaklaşık %95'ini oluşturan 15.000 çalışan ücretsiz izne çıkarılırken, Ulaştırma Güvenlik İdaresi (TSA) çalışanlarının %95'i kapanmanın başladığı 1 Ekim'den bu yana maaş almadan görev yapıyor.
Ulaştırma Bakanlığı Bakanı ve NASA Geçici Yöneticisi Sean Duffy, FAA'nın fırlatmaları kısıtlama kararını savundu. Duffy, sosyal medya üzerinden yaptığı bir paylaşımda, konunun, kontrolörler maaş almadan çalışmaya devam ederken verileri değerlendirmek ve sistemdeki yapısal riski azaltmakla ilgili olduğunu belirtti. Alınan proaktif önlemler sayesinde uçuşların bugün, yarın ve ertesi gün güvenli olduğunu vurguladı.
UZAY İVMESİ TEHLİKEDE
FAA'in kararı, maaş alamadan çalışan hava trafik kontrolörlerinin oluşturduğu güvenlik ve planlama risklerini yönetmeye yönelik sınırlı kaynakların önceliklendirilmesini amaçlıyor. Lansman yasağının ülke çapındaki gerçek etkisi henüz belirsizliğini korurken, bu hamle, kapanmanın etkilerinin Washington'ın çok ötesindeki sektörlere nasıl yansıdığını açıkça gösteriyor. Fırlatma sağlayıcılarının artık kısıtlı gece uçuşları için rekabet etmek zorunda kalmasıyla, Amerika'nın uzay uçuşlarındaki ivmesi şimdiye kadarki en zorlu testlerinden biriyle karşı karşıya.
